Van verre reik ik de hand
Het oorlogsjaar 1917
Inleiding
In het jaar 1917 verblijft Camille nog altijd in Port-Villez. Hij reist enige malen naar Bonsecours, alwaar in het hospitaal zijn armprothese wordt gemaakt. Hij gaat ook zijn kinderen in Parijs en Nanterre bezoeken. De briefwisseling met zijn oudste dochter Maria op het thuisfront blijft intens. De frontlijnen schuiven verder op en Camille doet zijn best om ook Ida in Parijs te krijgen. Camille tracht oplossingen te vinden voor zijn precaire familiale situatie en schrijft brieven naar koningin Elisabeth.
Ida, Maria en René
Bron : LVB
Ida Castryck, Maria Castryck, René Castryck, waarschijnlijk 1916-17
Januari
1917
Camille aan zijn zoon André na zijn bezoek aan Parijs en Nanterre
Bron : RCS
Camille Castryck aan André Castryck - Port Villez, 9 januari 1917, 1/2
Soldaat Camille Vandewalle schrijft aan zijn nonkel Camille
Opmerking : Camille Vandewalle is soldaat
Bron :ALR
Camille Vandewalle aan Camille Castryck, 12 jan 1917, 1/2
Onderaan brief : “…beste doen om U eens terzelvertijd te komen bezoeken, tot later dus”.
Camille Vandewalle aan Camille Castryck, 12 jan 1917, 2/2
Opmerking : bovenaan in potlood : Images (waren er foto’s in de brief ?)
Camiel Vandewalle die in opleiding is in Fécamps bij Le Havre. (Deze brief zou het antwoord bevat hebben van Camille Castryck op de brief van Camiel Vandewalle van 12 januari 1917). De brief zelf werd niet teruggevonden.
Camille Castryck aan Camiel Vandewalle (milicien), Fécamp, na 12 jan 1917
Maria schrijft aan haar vader vanuit Stavele
Opmerkingen :
(a) Maria Castryck schreef reeds 3 brieven (27 sept, 23 okt , 10 nov 1916). Van Camille Castryck is er één brief (12 sep 1916).
(b) Deze brief aan Camille Castryck is niet teruggevonden – Lucie Vandewalle is de zus van Romanie Vandewalle.
(c) Louise Vandebussche x Armand Bossaert woonden rechtvoor Camille Castryck op de Molenhoek.
(d) Waarschijnlijk Achiel Haghebaert in de Woestenstraat. Twee soldaten en drie paarden stonden er in zijn zwijnestal en hennenkot
(e) Oven op de hoeve van Camille Castryck is afgebroken; stal is hersteld (waarschijnlijk voor de paarden), ovenkot is nu slaapkamer voor 2 soldaten. Bard : ruwe planken uit volle boomstam gezaagd.
Bron :ALR
Maria Castryck aan Camille Castryck , Stavele, 22 jan 1917, 1/ 4 (?)
Opmerkingen :
(f) Divisie zou veranderen van standplaats : Lt. … raadt Maria aan om opnieuw terug te komen als de verandering van standplaats een feit is : dit om afrekening van kosten te kunnen maken
(g) Bediet : geen beduidende beschietingen meer op de Molenhoek (er was het Duits-Franse Somme offensief (sep-nov 1916). Begin oktober 1915 vetrok de familie Castryck naar Stavele.
(h) Jules Decaesteker bleef practisch gans de oorlog op zijn hof, alleen.
(i) Henri Florisone is naar Westvleteren gevlucht.
(j) (H)emeric Haghebaert was soldaat en aan voet gewond (zie foto Emeric in militair hospitaal).
(k) Silvie Masson x Petrus Vandewalle
Maria Castryck aan Camille Castryck , Stavele, 22 jan 1917, 2/ 4 (?)
Opmerkingen :
(l) Pastoor Verschelde gaat van St Sixtus naar Watou
(m) Honoré Vandewalle ging naar Reninge op 16 jan 1917 samen met Maria Castryck in de sneeuw
(n) Majoor … vertelt hen dat de militairen op de hoeve van Camille Castryck verhuizen op 17 jan 1917 (dit is dus niet gebeurd op 22 jan 1917 zie g). Deze majoor was zeker op de hoeve van Camille Castryck want hij herkent het jonge meisje. Hij is niet bij de divisie die vertrekt. Alles hetzelfde op hoeve.
Maria Castryck aan Camille Castryck , Stavele, 22 jan 1917, 3/ 4 (?)
Opmerking : er ontbreekt minstens een 5e bladzijde van deze brief ( zie laatste lijn : “…,ik…”)
(o) Andere officieren : dus er is verplaatsing op komst
(p) Henri Van Holme : ………….. (H)ipolite D’ooge : ………….; woonden … straat?
(q) Silvie Masson x Petrus Vandewalle woonden in het verlengde van de Nieuwstraat ( de Sperlakenstraat ) dichtbij de baan Ieper-Veurne. In 1917 zijn ze nog op hun hoeve.
(r) Proven : bij nonkel Jules Castryck
Maria Castryck aan Camille Castryck , Stavele, 22 jan 1917, 4 / 4 (?)
André gaat naar de cinéma
Opmerking :
(a) Camille Castryck is in Port-Villez.
(b) André zag in de kazerne van Rueil (1.5 km zw van Nanterre) een FILM. Er waren ook trompetten, fabels, viool!
Opmerking :
Rueil (Seine et Oise) (arrondissement Versaille) op de Seine oever, 4 km west Bois de Boulogne, 8 km NNO van Versailles – beau chateau van Richelieu
Bron :RCS
André Castryck aan zijn vader Camille Castryck, Nanterre, 27 jan 1917, 1/2
Opmerking :
(c) waarschijnlijk zijn er reeds geruchten dat de colonie Nanterre moet verlaten (op 18 mei 1918 is hij in Auquenville)
(d) Erekaart = puntenkaart
André Castryck aan zijn vader Camille Castryck, Nanterre, 27 jan 1917, 2/2
Februari
1917
Schoonbroer Achiel Baes aan Camille
a Achiel Baes en Leonie Vandewalle wonen dus nog in Woesten.
b Leonie kreeg een brief van Camille met foto.
c Leonie is 52 jaar oud
d Klaarblijkelijk schreef Camille dat hij stilaan ongeduldig wordt.Hij is sinds 3 sep 1916 in Port
Villez en heeft zijn (nieuwe) arm nog niet, na 6 maand.
Bron :ALR
Achiel Baes (x Leonie Vandewalle) aan Camille Castryck, Woesten, 25 feb 1917, 1,2 / 4
Opmerkingen :
e August Vandewalle, oudste halfbroer van Romanie staat op een hofstede (zie vervolg brief 4 april
1917)
f Honoré Vandewalle (x Sidonie Vandelanoote) woonde in de Nieuwstraat. Dit was het ouderlijk hof
. Zij waren eveneens bij Jules Baes (x Lucie Vandewalle) gevlucht en zijn daar nu weggegaan.
g Camille Castryck bezocht zijn kinderen te Parijs (zie ook brief 9 jan 1917)
h Camille Castryck heeft ‘weinig’ verteld over zijn arm. Het gaat hier over zijn ‘werk’arm.
Achiel Baes x Leonie Vandewalle aan Camille Castryck, Woesten, 25 feb 1917, 2,3 / 4
Opmerkingen :
I Achiel Baes en Leonie Vandewalle verhuizen naar 1 van de 30 barakken – ook in Woesten,
maar verder achteruit. Vooral de Beukenhoek (gehucht in Reninge) wordt fel beschoten.
Achiel Baes moet als veldwachter op post blijven
J Vrouw, zoon en dochter van Jules Blanckaert zijn gedood in het witte huis.
Achiel Baes x Leonie Vandewalle aan Camille Castryck, Woesten, 25 feb 1917, 4 / 4
Maart
1917
Maria schrijft met uitgebreid nieuws naar haar vader
Opmerkingen :
(a) Proven : Gerarda Castryck (dochter van Jules Castryck) nodigde Maria Castryck (dochter van Camille Castryck) uit voor haar plechtige eerste communie; ze is 15 jaar oud.
(b) Zus Irma Castryck schreef een brief.
(c) Van broer André Castryck is “nog niets ontvangen”. Zou dit er op wijzen dat André Castryck rond deze tijd weer eens naar een ander adres verhuisd is (?).
Bron : AlLR
Maria Castryck aan Camille Castryck, Stavele, 26 maart 1917, 1 / 2
Maria Castryck schrijft dit stukje brief als naschrift omgekeerd boven de aanspreektitel op de eerste bladzijde.
Opmerkingen :
(d) Fyle : Maria Castryck maakt een schrijffout : het gaat over Miss Fyfe, een Schotse dame/verpleegster die zich in De Panne bezig hield met Belgische burgers in moeilijkheden. Ondermeer met de evacuatie van Belgische kinderen naar Zwitserland en Frankrijk. Ze richtte in Vinkem ook een materniteit op samen met een feestzaal en een kapel.
(e) Camille Castryck moet in een vorige brief het adres van Miss Fyfe gevraagd hebben aan Maria Castryck. Maria heeft klaarblijkelijk in een vorige brief een foute spelling van Fyfe geschreven. In een antwoord heeft Camille gevraagd dat Maria de naam goed zou spellen. In deze brief antwoordt Maria op deze vraag, maar ze maakt opnieuw dezelfde fout, misschien is ze misleid door het verschillend (Engels) geschrift van Miss Fyfe.
(f) Op bladzijden 3 en 4 van deze brief die Camille Castryck van zijn dochter Maria (d.d. 26 maart 1917) ontving, schrijft hij op 8 april 1917 vanuit Bonsecours het klad van een bedankingsbrief aan Miss Fyfe, die op dat ogenblik in Koksijde is. Klad brief op blz 3 en 4 van onderhavige brief, is geclasseerd als blz 1 en 2 op datum 8 april 1917.
(g) Camille Castryck is normaal in de Belgische Nationale School te Port Villez bij Vernon, Eure, om de stiel van ‘kunstbroeder’ te leren. Terwijl hij daar is werd hij tot op deze datum reeds 3 maal naar het Bonsecours Belgisch Militair Hospitaal bij Rouen gestuurd om een kunstarm aan te passen (ap(p)areil).
Maria Castryck aan Camille Castryck,, Stavele, 26 maart 1917, 1 bis / 2
Opmerkingen :
(h) van ’t huis : huis op de Molenhoek
(i) Vleeskuip : kuip waarin het geslacht vlees te pekel ligt. Kuip was uitgeleend aan de man die lang te Bossaert’s rechtvoor woonde (een militair? Een vluchteling?)
(j) Karel Bossaert : familie van Alexander Bossaert, 3e man van Fidèle Castryck, halftante van Camille Castryck
(k) Hoekje Molen : het gehucht de Molenhoek. Op de Molenhoek zelf was er een café waar Camille Castryck zich liet scheren
(l) Leon Vandewalle is soldaat en komt met congé met Pasen. Leon is zoon van August Vandewalle, schoonbroer van Camille.
(m) Octavie Bruneel : metje; oom Honoré Vandewalle (oom van Maria Castryck )
(n) Maria, Ida, René verlangen om u te zien.
Maria Castryck aan Camille Castryck,, Stavele, 26 maart 1917, 2 / 2
April
1917
Neef Maurice Vandewalle, vanop het front, naar Camille
Opmerkingen :
(a) Onkel Jules : Jules Baes
(b) Onkel August : August Vandewalle, oudste halfbroer van Romanie, huurde bijna een hof van 2 paarden bij Adinkerke (zie ook brief 25 feb 1917)
(c) Camille Castryck veranderde van hospitaal. Hij ging zeker 3 keer naar Bonsecours bij Rouen voor het aanpassen van een ‘werk appareil’ – zie brief van 8 april 1917. Hij is in Rouen op 4 april 1917.
(d) Maurice Vandewalle is de 2e zoon van Petrus Vandewalle, halfbroer van Romanie Vandewalle
Bron :ALR
Maurice Vandewalle aan Camille Castryck, ‘front’, 4 april 1917, 1/2
Maurice Vandewalle aan Camille Castryck, ‘front’, 4 april 1917, 2/2
Camille Castryck aan Miss Fyfe
Kladbrief van Camille Castryck aan Miss Fyfe, geschreven op de onbeschreven bladzijden 3 en 4 van de brief van Maria Castryck d.d. 26 maart 1917
Opmerkingen :
(a) Bonsecours : Belgisch militair hospitaal bij Rouen (3 km ZO)
(b) Via de hoofdonderwijzer van Stavele zond miss Fyfe klaarblijkelijk 80 frank.
Bron :ALR
Camille Castryck aan Miss Fyfe, Bonsecours, 8 april 1917, 1/ 2
Opmerkingen :
(c) “u van alle rampen en verdriet bevrijde”
(d) “beschikken, die ik dan niet konde…” Klaarblijkelijk zond Miss Fyfe vroeger reeds geld aan Camille Castryck dat hij weigerde.
(e) Camille heeft nog steeds geen kunstarm, en is reeds voor de 3e maal in Bonsecours voor zijn arm. Camilles normale standplaats is echter de Belgische Nationale School in Port Villez (Vernon, Eure), waar hij de stiel ‘kunstmatig broeden’ leert.
Camille Castryck aan Miss Fyfe, Bonsecours, 8 april 1917, 2/ 2
Camille schrijft vanuit Bonsecours naar Martha. In Bonsecours werd zijn armprothese gemaakt.
Op laatste lijn : “… zegen. Uw toegenegen vader C. Castryck”
Camille Castryck is in goede staat, maar weet nog niet wanneer hij terug naar Stavele op verlof komt. Irma is de eerste van de klas. Nonkel Honoré zou op bezoek komen.
Kreeg brief uit Stavele (Jules Baes of Lucie Vandewalle of van Maria Castryck)
Kreef brief van André Castryck (paaswensen).
Bonsecours : Belgisch Militair Hospitaal (zie adres en poststempel)
Camille Castryck aan Martha Castryck, Bonsecours (Rouen), 17 april 1917
Een vaderwens uit Bonsecours naar zijn kinderen in Stavele
Camille Castryck aan Maria, Ida, René Castryck in Stavele, Bonsecours, 1917 ?
Nog meer nieuws van Maria
Opmerkingen :
(a) 1916 was een relatief rustige periode aan het Ijzerfront. Boeren en militairen bewerkten meerdere akkers in Reninge. Het front is op 31 oktober 1917 ter hoogte van de Blankaert, de Kippe (Merkem) voor het bos van Houthulst voor Passendale, nu is het nog altijd op de Ieperlee maar de 3e slag van Ieper komt eraan. Een jaar geleden waren het dezelfde soldaten (zie ook brief 22 jan 1917). De luitenant kwam reeds in het begin van de oorlog op de hoeve Castryck. Er zijn aardappelen en groenten geplant in de tuinen van Camille Castryck. En deze brief is gericht aan Camille Castryck die sinds 3 sept 1916 in Port Villez is. Deze brief is dus wel degelijk van april of mei 1917.
(b) Louise Vandebussche (x Amandus Bossaert) is ook naar Stavele gevlucht.
(c) Ordonnans : militaire dienstknecht van officier (adjudant ook soms)
Bron :ALR
Maria Castryck aan Camille Castryck, Stavele (?), april 1917(?), 1 / 4
Opmerkingen :
(d) ressort : beddebak met veren
(e) volte : voute : opperkamer boven kelder
(f) Spinde : is een kleine plaats een of twee trappen naar beneden waar brood; boter en melk bewaard werden. Ook wel eens een houten kastje waar vlees bewaard werd. Wat Maria bedoelde met de “was nog aan de spinde” is onduidelijk.
(g) Kelderdeur : zie aangifte van 29 juni 1917
(h) Oven afgebroken : zie ook brief van 22 jan 1917
Maria Castryck aan Camille Castryck, Stavele (?), april 1917 (?), 2 / 4
Opmerkingen :
(i) Ijzer : het gaat hier over de ijzervoorraad van de smidse
(j) Oud hof : het vroegere woonhuis van Camille Castryck; een paar jaar voor de oorlog werd er verhuisd naar het “nieuw” huis.
(k) Hovige : tuin : de tuin was op de hoek, waar vroeger de windmolen stond
(l) Molenwol = molenwal is de tuin (wal is de terp van de molen)
(m) De andere tuin is met aardappelen beplant, dus zijn we ongeveer april. Bloemhof : het smal tuintje voor het huis tegen de straat.
Maria Castryck aan Camille Castryck, Stavele (?), april 1917 (?), 3 / 4
Deze brief is niet volledig.
Opmerkingen :
“er anders niet meer weg is, het keisje (kaars) en de spiegel zijn te Bossaert’s. Het land is al schoon omgereden van Verbrigge’s (vorige eigenaar) maar er is nog niet(s) (op geplant). Dat van Onkel Jules is ook om er zijn er al aardappels in en het is schoon gewrocht zulle! Er is geen boer die het zou verbeteren.”
(n) van Verbrigge’s : het land dat Camille juist voor de oorlog kocht van Verbrigge. Er werd dus duidelijk ook akkerland gebruikt in 1917, of toch alleszins omgeploegd.
(o) Het land dat eigendom is of was van Jules Castryck bewerkten de soldaten nu.
(p) Betalen : dit schijnt erop te wijzen dat het de militairen zijn die het land en de tuin van Camille bewerken. Joseph is de ordonnans die de twee vrouwen rondleidde. ,
(q) Om zijn : omver vallen
Maria Castryck aan Camille Castryck, Stavele (?), april 1917 (?), 4 / 4
Obusgaten in de velden van Reninge aan de Molenstraat
Geen vruchten op de velden. Alleen de tuin van hoeve Wyckaert is in bedjes gelegd. Het huis en de stallingen zijn er nog. De schuur ten westen van het woonhuis is uitgebrand (witte vlek). Bemerk de vele obusinslagen.
De (witte) weg van links midden tot boven midden van de foto : Molenstraat, met in het midden bovenaan het huis van Gombeer en onder de weg de stallen, het nieuw woonhuis en het oude huis en de schuur van hoeve Wyckaert.
Hoeve Wyckaert 24 april 1917 – collectie Koninklijk Leger Museum Brussel
Kanon posities : in Hiele’s Vloogje (midden bovenaan) (Lefebvre)
Kanon posities : ten westen van waterput hoeve Wyckaert (midden foto)
Kanon posities : op het mootje in de hofwei ten zuidoosten tegen de molenstraat
Kanon posities : ten westen van hofwei achter de haag : munitie depots
Bemerk de loopgraven en de vele obusinslagen – zie ook plan oorlogsschade 1919/20
Hoeve Wyckaert 24 april 1917 (detail) – collectie Koninklijk Leger Museum Brussel
Mei
1917
Camille heeft een werkarm gekregen en wil naar huis
Opmerkingen :
Camille heeft misschien een soort werkarm gekregen en wil naar huis.
Hij is sedert september 1916 aangenomen in de B(elgische) N(ationale) School in Port Villez. Hij is weduwnaar met 7 minderjarige kinderen, waarvan 4 in kolonie (dit is dus voor het vertrek van Ida; dus voor 24 augustus 1917); de 3 andere kinderen zijn in Stavele bij zijn schoonbroer Jules Baes. Ook zijn schoonmoeder is daar.
Camille kreeg de eerste maal verlof van 10 dagen.
Hij vraagt drie maand extra verlof om J.Baes te helpen. Dit is wenselijk, het seizoen zal veel werk meebrengen; zijn moeder is oud en kan niet meer voor de kleine kinderen zorgen, en zijn schoonbroer vond geen werklui. We weten niet of dit verlof toegestaan werd.
Deze brief is het klad van de werkelijk opgestuurde brief.
(a) “vrije België” : niet door Duitsers ingenomen
(b) “toestand” : eerst schreef hij : “lot”.
(c) Verder lezen we : “In afwachting, mijn Colonel, dat…”
Bron :LVB
Camille Castryck aan Kolonel …, Port Villez, lente 1917, 1 / 1
Juni
1917
Een toegewijde vader aan Martha, Irma en Bertha
E.P.M.B. Ecole Professionelle Militaire Belge
Camille Castryck is terug in Port Villez (vanuit Bonsecours ?) (zie 17 april 1917). Hij mag rond 15/20 juni 1917 op verlof naar Stavele (zie brief aan Mon Colonel hiervoor). Nadien komt hij naar Parijs begin augustus 1917.
Bron :MWC
Camille Castryck aan Martha, Irma, Bertha Castryck, Port Villez (Vernon), 9 juni 1917, 1 / 1
Officiële documenten en briefwisseling met het leger
Opmerkingen :
(a) Becaert = Bekaert. Dizen (Desiré) Bekaert woonde in het huisje voor Butstraen’s hof. Camille Castryck was daar om zich te laten scheren op 2 oktober 1915.
(b) Lussaert = Luysaert Miel slachtte varkens voor de boeren.
(c) Haghebaert Achiel : broer van Leonie Haghebaert
(d) Vandamme
(e) Markoos = Marico?
(f) Sakkemprees = Sackenpré
(g) Notredame Amand
(h) Bosscher Camille
(i) Hoovaerts = Hovaere ?
(j) Notredame Henri
Bron : RLM
11e Regiment Artel, I gr., 90e Batterie, Reninghe (Molenhoek), 21 juni 1917, 1 / 1
Opmerkingen :
Atteintes d’éclats = brisant inslagen
11 Regiment d’Artillerie maakt deel uit van de 3e Leger Afdeling. Op 29 juni 1917 is er een omwisseling met de 1e Leger Afdeling. Daarom werden “plaatsbeschrijvingen” gemaakt.
Bron : RLM
Briefwisseling A. Haghebaert - leger; Reninge (Molenhoek), 24 juni 1917, 1 / 1
Opmerking : eind juni 1917 kwam er een algemeen evacuatie bevel voor alle inwoners van Reninge en andere omliggende dorpen i.v.m. de 3e slag van Ieper
Bron : RLM
Briefwisseling C. Castryck -Leger; Reninge (Molenhoek), 29 juni 1917, 1 / 1
Juli
1917
Een prachtige aanzet in de brief van Martha aan haar vader
Opmerking : 18 juli is de feestdag van de H. Camilus de Lellis
Bron :MWC
Martha, Irma, Bertha Castryck aan Camille Castryck, Parijs, 11 juli 1917, 1 / 4
Opmerking : deze brief is toch wel zeer goed opgesteld voor een 13 jarige Martha. Waarschijnlijk hield een kloosterzuster de pen van Martha vast!
Martha, Irma, Bertha Castryck aan Camille Castryck, Parijs, 11 juli 1917, 2 / 4
Martha, Irma, Bertha Castryck aan Camille Castryck, Parijs, 11 juli 1917, 3&4 / 4
Evacuatie uit Reninge
Beveren, na juli 1917
Op de hoek van het stuk land van Dewittes (Maurice Dewitte x Zoë Ingelaere) stond de barak waar Leonie en Louise Haghebaert x Jules Decaestecker, met Julien, André en Daniel (Louises kinderen) woonden. Gaston Wyckaert (zoon van Leonie) was thuis bij schoonbroer van boer Dewitte x Ingelaere.
Felix Debaeke (x Leonie Haghebaert), stiefvader van Gaston, verbleef meestal bij de Haghebaerts te Reninge (Woestenstraat oude hoeve Haghebaert).
Ook Jules Caestecker (x Louise Haghebaert) bleef practisch gans de oorlog op zijn hof in de Molenstraat 1 te Reninge.
Alleen in juli 1917 werd iedereen geevacueerd uit Reninge.
Beveren, Zuidweg, na juli 1917, Hoeve Remi Ingelaere x Irma Dewitte
Gaston Wyckaert sliep op zolder onder het linkse gevelraampje. Toen hij besmet was met tyfus mocht hij in huis onder de stoof slapen (hij verloor toen al zijn haar).
Te Beveren werkte Felix Debaeke bij boer “klakke Butaye”.
De vlucht naar Beveren
- Hoeve van Ingelaere (logement van Gaston Wyckaert)
- Hoeve Dewitte
- Barak was op de hoek van Dewitte’s wei op de grens.
De vlucht naar Beveren, Beveren na juli 1917, 1 /1
Frontlijnen schuiven op
Augustus
1917
Camille vraagt aan de zusters in Parijs of zijn dochtertje Ida ook bij hen kan opgevangen worden
Einde brief : “… nochtans is er geen haast bij, aangezien er niemand naar Belgie of vandaar naar … (huis, hier) mag komen.”
Maria Castryck, dochter van Camille, schreef in een recente brief dat er bij Jules Baes in Stavele nog meer vluchtelingen aankwamen; men raadde ten zeerste aan om de kinderen verder te evacueren. Er zijn voortdurend acties rond Ieper.
Camille vraagt of Ida ook naar Parijs (kolonie) kan, met als argumenten dat ze in oktober 5 jaar wordt, dat Martha er voor kan zorgen, en dat ze liever bij haar 3 zusters zou zijn dan in een andere kolonie.
Antwoord op deze brief komt op 24 augustus 1917.
Bron :LVB
Camille Castryck aan Kolonie in Parijs, Port Villez, 10 aug 1917, 1 / 1
De kinderen op het thuisfront vinden het een goed idee dat Ida naar Parijs zou gaan
Hier plant de familie in Stavele Ida naar Parijs te sturen.
(a) Maria Castryck zou samen met Henri Saesen eventueel Ida Castryck naar Parijs begeleiden.
(b) Zie brief 10 augustus : Camille ondernam reeds stappen om Ida naar Parijs te laten gaan.
Bron :ALR
Maria, Ida, René Castryck aan vader Camille Castryck, Stavele, 12 aug 1917, 1 / 3
Opmerkingen :
(c) Papieren : Maria is niet zeker dat ze een paspoort kan krijgen voor Parijs
(d) Verhogen : meer punten krijgen op school.
(e) Camille Castryck zou op verlof komen, maar krijgt toch geen toelating, en tracht mensen aan te spreken.
(f) Dolce Far Riente (niente) = zalig niets doen
Maria, Ida, René Castryck aan vader Camille Castryck, Stavele, 12 aug 1917, 2 / 3
Maria, Ida, René Castryck aan vader Camille Castryck, Stavele, 12 aug 1917, 3 / 3
Ida mag naar Parijs
Bron : LVB
Mad. Royall Tyler aan Camille Castryck , Parijs, 24 aug 1917, 1,2 / 2
September
1917
Opeisingen
Bron : RLM
Opeisingen bij Jerome Leuridan, Reninge, 14 sept 1917, 1 / 2
Vertaling :
- Weghalen van 36 a tarwe
- Verlies op 2 ha 94 a tarwe = 1000 kg
- Weghalen van 60 a haver
- Verlies op 2 ha 94 a haver, voor uitstel (van oogst?) 2 / 3 hetzij 6619 kg graan aan 4 fr
- Weghalen van 14 a klaver : 630 k (klaver?) hooi
- Idem brandhout, een baktrog, 2 deuren = 50 + 15 + 10
- Aanleg van een spoorweg over de lengte van 350 m, waarvan 160 m haver, 40 m boomgaard, 50 m bonen; 40 m aardappelen, 40 m gerst, 20 m hofplaats over een breedte van 5 meter : schade
- Het onderhoud van 2 koeien, 47 dagen aan 1,5 fr
- Idem voor 2 kalveren, 47 dagen aan 1 fr
- Verlies door noodverkoop op 3 vaarzen, 3 varkens
-
- Is samen 5396,55 fr
Opmerkingen :
Nr 24 Gauquie Jules 19 sept 1917, later Evarist Callens, dan Gerard Geldhof, nu architect Breyne.
Rond 11 sept 1917 weghaling van 75 schoven hutteboontjes waardoor verlies van 150 kg graan aan 65 fr de 100 kg, 300 kg stro.
Nr 25 Pauwels Charles 19 sept 1917
Stelen van 2 tafels, 1 klok (25 + 20), idem 6 stoelen, 2 kuipen, (9+9), idem 6 melkkruiken, idem hout en kruiwagen (300+10), idem 2 diensttroggen, 2 emmers (8+6), verlies op 1 maat gerst : 500 kg graan, op 1 maat haver : 400 kg graan. Wegname van 300 kg aardappelen.
Deze lijst van opeisingen werd klaarblijkelijk afgesloten op het einde van het jaar, 8 jan 1918.
Bron: KWC
Opeisingen bij Jerome Leuridan, Reninge, 14 sept 1917, 2 / 2
Oktober
1917
Reninge, Canvas de Tir
Bron : KWC
Midden Reninge (Oost), Canvas de Tir, 31 oktober 1917, 1 / 2
Bron : KWC
Midden Reninge (West), Canvas de Tir, 31 oktober 1917, 2 / 2
November
1917
Frontlijnen schuiven op
Camille schrijft aan Koningin Elisabeth
Opmerkingen :
(a) uit de kontekst zien we dat Camille Castryck schrijft naar Koningin Elisabeth;
(b) Camille Castryck is in Port Villez op datum van deze brief “… mij in nood bevindende, aan Uw…”
(c) ‘…,aan Uw kenker,…’ lees : ‘aan u kenbaar te maken’
(d) … inlichtingen…: in dit verzoekschrift vraagt Camille hoe hij moet handelen om een ‘gunst’ te bekomen
(e) 28 juli 1915 : verwonding aan linkerarm
(f) 3 aug 1915 : koningin Elizabeth bezoekt Hoogstade en troost Camille Castryck
(g) op 10 sept 1915 verlaat Camille het Engels Belgisch hospitaal de Cleppe en wordt van dan af ambulant patient. Hij woont vanaf 10 sept 1915 in bij zijn schoonbroer Jules Baes (x Lucia (Sietje) Vandewalle) en gaat regelmatig van Stavele naar de Cleppe voor verdere verzorging. Hij moet plaats maken voor andere gewonden. In Stavele zijn ook Camilles schoonmoeder Octavie Rosalie Bruneel samen met dochters Maria en Ida en de jongste zoon René. Klaarblijkelijk was Romanie meestal alleen op het hof in Reninge. Opmerking : Maria Castryck was zeker ook soms bij haar moeder Remanie in Reninge.
(h) 3 meisjes : Martha, Irma en Bertha Castryck vertrokken naar Parijs op 17 mei 1915 (terug thuis 5 juli 1919).
(i) 1 jongen : André Castryck was waarschijnlijk ook eerst in Parijs. Daarna ging hij naar Garches en Champlan. Op 21 okt 1915 is hij pas in Nanterre, waar hij verblijft tot ergens halfweg 1918. Op 10 juli 1918 is André in Auquenville (zuiden van Lisieux). Op 2 nov 1918 is hij in Lamballe (oosten van St Brieux). Op 2 dec 1918 is hij reeds in Stavele
Bron :ALR
Camille Castryck aan Koningin Elizabeth, Port Villez; na 5 nov 1917, 1 / 3
(j) ‘vrouw verbleef …. Op punt zich …’ : Romanie bleef dus met dochter Maria Castryck (zie de brieven van Maria in de maand aug 1915) in Reninge tot ze op 2 okt 1915 dodelijk getroffen werd.
(k) Tot 18 sept 1916, was Camille Castryck in Stavele. Op bevel van Ministerie van Binnenlands Zaken vertrekt hij naar “hier” (Port Villez) (zie b). Dit is waarschijnlijk fout want op bldz 2 lezen we : ‘waar ik op 3 sept (1916) toegekomen ben’. Camille zal dus tot 18 aug 1916 in Stavele gebleven zijn. Ook zijn brief van 6 sept 1916 confirmeert de datum van 3 sept 1916. Of is hij 28 aug vertrokken? Een reis van 5 dagen is mogelijk maar toch wat lang!
NB 1 in sept 1916 grijpt het Brits-Franse Somme offensief plaats dat duurt tot nov 1916. Op 15 sept 1916 verschijnen de eerste Britse tanks in de Somme. Deze militaire transporten moesten zeker overal voorrang krijgen. De overheid kende dit feit en heeft Camille Castryck vroeger op transport gezet.
NB 2 De tweede hypothese wordt versterkt door de brief van de verpleegster Elisabeth Lister die aan Camille Castryck op 22 aug 1916 meldt dat er een dame is die zal zorgen dat hij een kunstarm zal krijgen. 28 augustus 1916 als vertrekdatum uit Stavele kan dus juist zijn en 3 sept 1916 aankomst in Port Villez.
Camille Castryck aan Koningin Elizabeth, Port Villez; na 5 nov 1917, 1bis / 3
(l) ‘Teneinde … kunstarm … onderstand … want alles…’ – Camille Castryck geeft hier het motief waarvoor hij in Port Villez aangenomen is.
(m) Sinds zijn aankomst op 3 sept 1916 was Camille reeds 3 maal in Bonsecours (Rouen) voor orthopedie.
· Brief 26 sept 1916 : we bemerken dat Camille reeds 3 dagen na aankomst in Port Villez een eerste maal naar Rouen gaat
· Brief 25 feb 1917 : Camille is weer eens in Bonsecours
· Op 8 april 1917 (brief aan miss Fyfe) is Camille voor de 3e maal in Bonsecours voor zijn kunstarm.
· In de brief van Lucie Baes van 25 feb 1917 zien we dat Camille onlangs meldde dat hij wel echt lang moet wachten op zijn ‘appareil’ maar dat hij die nu eindelijk heeft. Hij geeft maar weinig verdere commentaar.
(n) Op 31 mei 1917 heeft Camille zijn ‘apareil’ gekregen (maar geen kunstarm). Er is dus duidelijk een verschil tussen ‘appareil’ (werkinstrument) en ‘kunstarm en hand’ (zondagse prothese). Op 10 mei 1919 is Camille weer in Rouen en krijgt hij eindelijk zijn kunstarm.
Bron : ALR
Camille Castryck aan Koningin Elizabeth, Port Villez; na 5 nov 1917, 2 / 3
(o) In de brief van 12 aug 1917 lezen we dat Camille Castryck tracht verlof te krijgen om naar Stavele te gaan (… uw komst…wachtmeester, Maria C hoopt weldra …). In brief van 24 aug 1917 mag Ida Castryck naar Parijs vanals het Camille past. Camille krijgt kort daarna verlof voor Stavele (van 1 sept 1917 tot 15 okt 1917).
(p) Met toelating van mr. Empain neemt hij Ida mee naar Parijs. Oudste dochter Maria (°1902) is 15 jaar, knechtje (René °1913) is 4 jaar : deze brief is dus zeker in 1917 geschreven.
(q) ‘hier terug op 5 nov’ : betekent in Port Villez. Camille Castryck wordt bij senator Thiebaut en de heer Joniaux geroepen en krijgt daar een voorstel tot ‘verlof zonder wedde’ wat hij niet aanvaardbaar vindt. Hij vraagt in plaats verlof met vergoeding; zoals het KB 5 april 1917 en 25 april 1917 het toestaan in zijn geval. De heren zullen het onderzoeken. Camille herhaalt nog eens zijn wensen : een goede kunstarm en –hand, het nodige voor zijn ‘werkapareil’, verlof met vergoeding.
(r) Camille besluit dat hij zich werkelijk in een precaire toestand bevindt. Camille Castryck wacht praktisch een jaar op reactie. Hij krijgt dan een antwoord van de koningin of meer waarschijnlijk van het ministerie van binnenlandse zaken. Dit antwoord is niet teruggevonden. Vanals hij het antwoord krijgt met de werkwijze voor aanvraag stelt hij zijn brief op aan de minister van binnenlandse zaken. Hij doet dat op hetzelfde blad papier van zijn brief aan de koningin (klad). De brief aan de minister is te dateren tussen 5 nov 1918 en 2 dec 1918. Aan de hand van beide brieven kunnen we een vrij gedetailleerd overzicht maken van Camille Castryck tussen 28 juli 1915 en 2 dec 1918.
(s) 1 sept 1916. Deze datum is in tegenspraak met de datum 18 sept 1916 onder (k)
Camille Castryck aan Koningin Elizabeth, Port Villez; na 5 nov 1917, 3 / 3
Kort overzicht van gebeurtenissen
17 mei 1915 Martha, Irma, Bertha, André Castryck naar kolonie
28 juli 1915 Camille Castryck gewond aan linkerarm
3 aug 1915 koningin Elisabeth bezoekt Hoogstade en troost Camille
10 sept 1915 Camille verlaat als ambulant patient De Cleppe voor Stavele
2 okt 1915 Romanie Vandewalle getroffen, sterft 4 okt
21 okt 1915 André Castryck is in Nanterre
1 sept 1916 Camille Castryck vertrekt naar Port Villez, komt aan 3 sept 1916
6 sept 1916 Camille gaat eerste maal naar Bonsecours voor orthopedie
25 feb 1917 Camille is in Bonsecours
8 april 1917 Camille is in Bonsecours
31 mei 1917 Camille heeft ‘appareil’ (geen kunstarm)
12 aug 1917 Camille vraagt verlof voor Stavele
24 aug 1917 Ida Castryck heeft toelating voor schoolkolonie
1 sept 1917 Camille vertrekt uit Villez naar Stavele
15 okt 1917 Camille terug in Port Villez ; bracht Ida naar Parijs
5 nov 1917 Camille in Port Villez ; vraagt ”verlof met vergoeding”
Camille Castryck aan Koningin Elizabeth, Port Villez; na 5 nov 1917, 3 bis/ 3
Maurice Vandewalle vanop het front
Opmerking :
(a) Gusten Vandewalle is oudste halfbroer van Romanie Vandewalle.
Bron : ALR
Maurice Vandewalle aan Camille Castryck, ‘front’, 9 nov 1917, 1 / 2
Opmerkingen :
(a) Florent en Camille zijn de oudste en 2e zoon van August Vandewalle (oudste halfbroer van Romanie Vandewalle). Ze zaaiden 7 gemeten tarwe tijdens hun verlof.
(b) Maurice Vandewalle is de oudste zoon van Petrus Vandewalle, halfbroer van Romanie. Vader Petrus kocht een paard.
(c) Twee zonen van meester Loonens (=Loonis) sneuvelden, t.t.z. Cyriel Loonis (zoon van Benjamin Loonis-Graefschepe) + 30 oktober 1917 en Marcel Loonis + 3 november 1917.
(d) Die van Pol “van den draai” : Cyriel Mahieu, zoon van Polydoor Mahieu-Van Holme + 30 oktober 1917. De drie werden door dezelfde obus getroffen.
Maurice Vandewalle aan Camille Castryck, ‘front’, 9 nov 1917, 2 / 2
Pastoor Verschelde antwoordt op een brief van Camille
Opmerking :
Brief is zonder datum, maar is antwoord op Allerheiligen wensbrief van Camille Castryck. De envelope is afgestempeld op 12 nov 1917.
Bron : ALR
Pastoor Verschelde aan Camille Castryck, Watou, 12 nov 1917, 1 / 3
Groetenissen van Maria : was de Pastoorsmeid een Maria? Of ging Maria Castryck de Pastoor te Watou bezoeken?
Pastoor Verschelde aan Camille Castryck, Watou, 12 nov 1917, 2 / 3
Opmerking : Poststempel is 12-XI-17
Pastoor Verschelde aan Camille Castryck, Watou, 12 nov 1917, 3 / 3
Vanop het front, een briefje van Florent Vandewalle
Opmerking : “Vader … “ : August Vandewalle x Marie Louise Windels zijn het reeds gewoon : ze zijn namelijk verhuisd (zie brief 25 feb 1917 en 4 april 1917).
Bron : ALR
Florent Vandewalle aan Camille Castryck, ‘front’, 17 nov 1917, 1 / 2
Opmerking : Benoit Dehaeze (x Eudoxie……..) is verongelukt. Hij is niet van Reninge, hij is van Woesten, maar Camille Castryck kent hem.
Florent Vandewalle aan Camille Castryck, ‘front’, 17 nov 1917, 2 / 2
André schrijft lieve brieven
Opmerkingen :
(a) Bertha Vandewalle is de oudste dochter van August Vandewalle. Adrienne is de oudste dochter van Petrus Vandewalle.
(b) Maria : André kreeg ook een brief van zijn zus Maria Castryck met daarin een foto van hun tante Lucie Vandewalle (x Jules Base) met haar zonen André, Daniel, Gerard, Paul en de pasgeboren Yvonne Baes.
Bron :RCS
André Castryck aan zijn vader Camille Castryck, Nanterre, 26 november 1917, 1 / 2
André Castryck aan zijn vader Camille Castryck, Nanterre, 26 november 1917, 2 / 2
December
1917
Een verloren envelope
Waarschijnlijk is dit de envelope van de nieuwjaarsbrief die André Castryck aan zijn vader schreef.
André Castryck aan vader Camille Castryck, Nanterre, 18 dec 1917, 1 / 1
Bron :RCS
En André schrijft nog…
André eindigde de oorlog in Lamballe bij St Brieux. Hij was daar alleszins toen Camille Castryck aan de minister schreef nov of dec 1918.
Bron :RCS
André Castryck aan vader Camille Castryck, Nanterre, 18 dec 1917, 1,2 / 4
Rueil : André Castryck is dus nog altijd in Nanterre. 15 november is Leopold, konings naamfeest.
André Castryck aan vader Camille Castryck, Nanterre, 18 dec 1917, 3 / 4
Albert Vandewalle is een zoon van August Vandewalle.
De feestdag van Genoveva valt op 3 januari te Parijs zelf. Genoveva is geboren in Nanterre, zou dat op 16 november zijn?
Valère, Maurice, Remi Vandewalle zijn zonen van Honoré Vandewalle, oudste broer van Romanie.
André Castryck aan vader Camille Castryck, Nanterre, 18 dec 1917, 4 / 4
André stuurt nieuwjaarswensen in het Frans
Adres colonie : 19, Rue de Cherbourg, Nanterre (zie stempel)
André Castryck aan Martha Castryck, Nanterre, 27 dec 1917
Bron : MWC